U chorych na nowotwór bardzo często możemy spotkać się z sytuacją, że na prawidłowo rozpoznany i leczony ból stały nakłada się dodatkowa dolegliwość bólowa – ból przebijający/epizodyczny.
Ból przebijający w chorobie nowotworowej
Ból przebijający, epizodyczny – ostry, napadowy, przemijający ból, który nakłada się na stałe dolegliwości towarzyszące chorobie nowotworowej.
Może on występować („przebijać się”) u chorego pomimo stosowania ogólnie skutecznej terapii przeciwbólowej.
Bóle te mogą się pojawić nawet u 40-90% chorych na nowotwory.
Przejściowe zaostrzenie bólu może wystąpić spontaniczne, albo w związku ze specyficznym przewidywalnym (np. zmiana opatrunku) lub nieprzewidywalnym (np. kaszel) czynnikiem wyzwalającym.
Nasilenie bólu przebijającego jest dużo wyższe niż bólu podstawowego. Ból epizodyczny częściej pojawia się u chorych u których ból podstawowy jest źle kontrolowany.
Cechy bólu przebijającego:
- napadowy charakter –zwykle występuje 4-7 epizodów w ciągu dnia
- szybkość narastania – maksymalne nasilenie ból osiąga w ciągu kilku minut
- znaczne nasilenie – zwykle 7-8 w skali numerycznej NRS
- krótki czas trwania – większość epizodów tego rodzaju bólu trwa maksymalnie 30 minut
W leczeniu bólu epizodycznego najczęściej obecnie stosujemy preparaty fentanylu podawane donosowo lub podjęzykowo, dlatego iż efekt przeciwbólowy tak podanego leku pojawi się bardzo szybko, po kilku minutach.
Najczęstsze zespoły bólowe
Bóle głowy i twarzy
Ból w obrębie głowy i twarzy jest jedną z częstych przyczyn zgłaszania się pacjentów do lekarza. Chorzy odczuwający te bóle trafiają zwykle do lekarzy pierwszego kontaktu, neurologów, laryngologów i stomatologów.
Ból w chorobie nowotworowej
Dokładna ocena występowania bólu u chorych na nowotwór jest bardzo trudna. Często dolegliwości bólowe występują już we wczesnych etapach choroby nowotworowej, a w jej fazie terminalnej ból pojawia się u większości chorych.
Ból w narządzie ruchu
Najczęściej spotykanym rodzajem bólu przewlekłego są zespoły bólowe narządu ruchu towarzyszące takim schorzeniom jak: choroba zwyrodnieniowa stawów, zapalenie stawów, zmiany pourazowe, osteoporoza, układowe choroby tkanki łącznej czy nowotwory.
Ból przebijający w chorobie nowotworowej
Ból przebijający – ostry, przemijający ból, który przyjmuje postać napadów i nakłada się
na dotychczas istniejące, stałe dolegliwości towarzyszące danej chorobie. Dotyczy 40-60% chorych leczonych z powodu bólu nowotworowego.