Ból u chorego
na nowotwór
JAKIE SĄ PRZYCZYNY DOLEGLIWOŚCI U CHORYCH NA NOWOTWÓR ?
- Bóle spowodowane samym procesem nowotworowym (rozrost nowotworu, naciek na tkanki, przerzut).
- Bóle powstałe w wyniku leczenia nowotworu (leczenie chirurgiczne, chemioterapia, radioterapia, hormonoterapia, immunoterapia, steroidy).
- Bóle związane z chorobą nowotworową (bóle mięśniowo-powięziowe spowodowane unieruchomieniem, spowodowane odleżynami, zaparciami).
- Bóle koincydencyjne, występujące u chorego na nowotwór, ale niezwiązane z chorobą nowotworową (np. bóle głowy).
W przypadku choroby nowotworowej często mówi się o tzw. bólu totalnym, na który poza wymienionymi przyczynami mają duży wpływ również aspekty emocjonalne takie jak gniew, lęk czy depresja.
Często spotykamy się także z sytuacją, że na prawidłowo rozpoznany i leczony ból u chorego na nowotwór nakłada się „zakłócenie” w postaci dodatkowych dolegliwości zwanych „bólem przebijającym”.
Ból przebijający, epizodyczny – ostry, napadowy, przemijający ból, który nakłada się na stałe dolegliwości towarzyszące chorobie nowotworowej.
Może on występować („przebijać się”) u chorego pomimo stosowania ogólnie skutecznej terapii przeciwbólowej.
Bóle te mogą się pojawić nawet u 40-90% chorych na nowotwory.
Przejściowe zaostrzenie bólu może wystąpić spontaniczne albo w związku ze specyficznym przewidywalnym (np. zmiana opatrunku) lub nieprzewidywalnym (np. kaszel) czynnikiem wyzwalającym.
Nasilenie bólu przebijającego jest dużo wyższe niż bólu podstawowego. Ból epizodyczny częściej pojawia się u chorych u których ból podstawowy jest źle kontrolowany.
Cechy bólu przebijającego
- napadowy charakter –zwykle występuje od 4 do 7 epizodów w ciągu dnia
- szybkość narastania – maksymalne nasilenie ból osiąga w ciągu kilku minut
- znaczne nasilenie – zwykle 7-8 w skali numerycznej NRS
- krótki czas trwania – większość epizodów tego rodzaju bólu trwa maksymalnie 30 minut
W leczeniu bólu epizodycznego najczęściej obecnie stosujemy preparaty fentanylu podawane donosowo lub podjęzykowo, dlatego iż efekt przeciwbólowy tak podanego leku pojawi się bardzo szybko, po kilku minutach. Gdy ból epizodyczny narasta wolniej można także stosować doustne preparaty morfiny lub oksykodonu o natychmiastowym działaniu.
