Informacje dla pacjenta
NA JAKIE INFORMACJE POWINIEN UZYSKAĆ PACJENT?
Pacjent powinien być poinformowany przez lekarza, jaka jest prawdopodobna przyczyna bólu, czy konieczna jest dalsza diagnostyka, jakie metody diagnostyki i leczenia można zastosować, jaka będzie skuteczność leczenia bólu oraz czy choroba powodująca ból u pacjenta jest uleczalna.
Lekarz POZ w porozumieniu z pacjentem powinien ustalić plan leczenia. Powinien poinformować pacjenta, jakie metody niefarmakologiczne i jakie leki włącza do leczenia bólu. W przypadku bólu o natężeniu od 0-3 najczęściej wystarcza włączenie paracetamolu, metamizolu i niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
W przypadku bólu o większym natężeniu konieczne czasem jest włączenie opioidowych środków przeciwbólowych, rozpoczynając od tramadolu. W przypadku bólu neuropatycznego i nocyplastycznego lekarz może zaproponować leki adjuwantowe, np. przeciwpadaczkowe i przeciwdepresyjne.
Poprawia to skuteczność leczenia bólu, a nie oznacza rozpoznania choroby psychicznej lub epilepsji. Lekarz powinien upewnić się, że nie ma przeciwwskazań do proponowanej terapii oraz omówić z pacjentem ewentualne działania niepożądane leków i innych metod.
PACJENT POWINIEN…
Pacjent powinien móc wyrazić w rozmowie z lekarzem wszystkie swoje obawy dotyczące przewidzianej dla niego terapii przeciwbólowej. Lekarz powinien przekonać pacjenta, co do słuszności wybranej przez niego terapii przeciwbólowej. Pacjent powinien podczas takiej wizyty zostać poinformowany, że nowoczesna terapia przeciwbólowa posiada wiele możliwości i obecnie pacjent na każdym etapie leczenia bądź choroby nowotworowej, bądź bólu o innym pochodzeniu np. neuropatycznym, nie musi cierpieć. U chorych na nowotwory ważne, by lekarz uświadomił pacjenta, że włączenie opioidowych środków przeciwbólowych nie oznacza, że proces chorobowy jest już aż tak bardzo zaawansowany, ale, że leki przeciwbólowe pomogą polepszyć jakość życia. Pacjenci, mając obawy dotyczące stosowania leków opioidowych, boją się również stygmatyzacji. Lekarz POZ już na pierwszej wizycie powinien wytłumaczyć pacjentowi, na czym będzie polegać taka terapia bólu i rozwiać obawy pacjenta. Na końcu wizyty lekarz powinien upewnić się, czy pacjent, jego opiekunowie lub bliscy dobrze zrozumieli zalecenia i czy pacjent będzie potrafił właściwie zastosować dobrany indywidualnie dla niego schemat terapii przeciwbólowe.
Autor opracowania: dr n.med. Magdalena Kocot- Kępska, EDPM, Prezes Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, Zakład Badania i Leczenia Bólu Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
