Jak radzić sobie z bólem neuropatycznym?

 Dr John Lee, specjalista leczenia bólu, wyjaśnia.

Cechy bólu przebijającego:

• napadowy charakter
• szybkość narastania
• znaczne nasilenie
• krótkotrwałość

Dzięki odpowiednio dobranej farmakoterapii (uwzględniającej schemat stosowania leków przeciwbólowych zwany drabiną analgetyczną WHO) skuteczne leczenie bólu jest możliwe
u ok. 90% pacjentów chorych na nowotwór.

Aby leczenie było skuteczne, należy:

• zastosować odpowiedni lek,
• w odpowiedniej dawce,
• z odpowiednią częstotliwością,
• odpowiednią drogą (preferowane nieinwazyjne drogi podania).

Dlaczego cierpię na ból neuropatyczny?

Ból neuropatyczny może mieć wiele przyczyn. Poniżej przedstawiono kilka z nich:

Najczęstsze przyczyny bólu neuropatycznego

• uwięźnięcie nerwu (ucisk na nerw) w miejscu odejścia nerwu od kręgosłupa (rwa kulszowa) lub w kanale nadgarstka (zespół cieśni kanału nadgarstka)
• uszkodzenie nerwu po operacji lub urazie, na przykład po torakotomii (otwarcie ściany klatki piersiowej), w trakcie której uszkodzeniu ulegają nerwy międzyżebrowe
• drętwienie i ból w przebiegu cukrzycy, zaczynające się zwykle w stopach i dłoniach (ubytek czucia o typie „rękawiczek i skarpetek”)
• neuralgia popółpaścowa (ból po przechorowaniu półpaśca).Rzadsze przyczyny
  • neuralgia trójdzielna (szczególny rodzaj bólu twarzy)
  • stwardnienie rozsiane
  • ból nowotworowy (np. spowodowany samym guzem) lub związany z leczeniem nowotworu (chemioterapia i radioterapia)
  • zakażenie wirusem HIV lub polio
  • niedożywienie: niedobór witaminy B12, nadużywanie alkoholu
  • ból fantomowy po amputacji kończyny
  • udar mózgu, który może powodować ból po całej jednej stronie ciała.

  Najbardziej prawdopodobną przyczyną Twoich objawów będzie jedna z wyżej wymienionych częstych przyczyn.

   Skąd wiadomo, że cierpię na ból neuropatyczny?

  Twój lekarz spróbuje postawić konkretną diagnozę, uwzględniając historię choroby, badając Cię i jeśli jest potrzeba, zlecając określone badania krwi lub inne badania, jak na przykład elektroneurografia (bada się przewodnictwo niewielkich impulsów elektrycznych w nerwach).

  Postawienie konkretnej diagnozy może umożliwić leczenie podstawowej choroby, w tym także samego bólu. Przykładowo poprawa kontroli cukrzycy pomogłaby również złagodzić ból spowodowany neuropatią cukrzycową. Nierzadko zdarza się jednak, że ból neuropatyczny występuje, a postawienie konkretnej diagnozy i ustalenie przyczyny bólu nie jest możliwe.

  Ból neuropatyczny można rozpoznać klinicznie, ponieważ daje charakterystyczne objawy i oznaki. Opracowano także narzędzia do badań przesiewowych, które umożliwiają pacjentom i niespecjalistom skuteczniejsze rozpoznawanie bólu neuropatycznego.

  Ból neuropatyczny jest często opisywany jako „palący” lub „jak prąd elektryczny”. Chorzy mogą również odczuwać drętwienie lub tkliwość skóry, mrowienie, swędzenie, tkliwość lub uczucie ściskania. Objawy te mogą być różne w zależności od pory dnia (w nocy często obserwuje się zaostrzenie dolegliwości) oraz wykonywanych czynności.

  Pacjenci często mają problem ze znalezieniem właściwych słów, aby opisać swój ból. Najważniejsze jest, aby postarać się jak najlepiej odpowiedzieć na pytania dotyczące bólu. Jeżeli ból pojawia się i znika, warto również notować, kiedy się pojawia, aby móc sobie później przypomnieć ten moment. Może to również pomóc w dostrzeżeniu związku pomiędzy wykonywanymi czynnościami – tak zwanymi „wyzwalaczami” – a wystąpieniem bólu.

  W jaki sposób można leczyć ból neuropatyczny?

  Leczenie każdego rodzaju bólu przewlekłego to połączenie farmakoterapii i leczenia niefarmakologicznego. Uważa się, że wczesne rozpoznanie i wdrożenie leczenia daje największe szanse optymalnej kontroli bólu.

  Nie ma dwóch takich samych pacjentów. Lekarz dostosowuje leczenie do potrzeb pacjenta, jego życzeń i indywidualnej sytuacji. Bardzo ważne jest zrozumienie przez pacjenta nie tylko charakteru jego dolegliwości bólowych, ale także dostępnych możliwości leczenia.

  W całej Polsce znajdują się specjalistyczne ośrodki leczenia bólu, gdzie można uzyskać poradę specjalisty.

   

  Autor: Dr John Lee, BSc, MSc, MB BS, FRCP, FRCA, FFPMRCA jest konsultantem medycyny bólu.

  Wydano w konsultacji z organizacjami Shingles Support Society i Trigeminal Neuralgia Association UK.

  Adaptacja wersji polskiej: Dr Magdalena Kocot-Kępska, EDPM, specjalista medycyny bólu, Zakład Badania i Leczenia Bólu, Szpital Uniwersytecki w Krakowie

  Ból neuropatyczny © John Lee. Wszystkie prawa zastrzeżone. Redakcja: Tom Green. Październik 2015 r. 

Ból w narządzie ruchu

Najczęściej spotykanym rodzajem bólu przewlekłego są zespoły bólowe narządu ruchu towarzyszące takim schorzeniom jak: choroba zwyrodnieniowa stawów, zapalenie stawów, zmiany pourazowe, osteoporoza, układowe choroby tkanki łącznej czy nowotwory.

Ból przebijający w chorobie nowotworowej

Ból przebijający – ostry, przemijający ból, który przyjmuje postać napadów i nakłada się
na dotychczas istniejące, stałe dolegliwości towarzyszące danej chorobie. Dotyczy 40-60% chorych leczonych z powodu bólu nowotworowego.