Receptomaty- zagrożenia

 

ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE  Z PRESKRYPCJI FARMAKOTERAPII U PACJENTA Z BÓLEM PRZEWLEKŁYM ZA POŚREDNICTWEM RECEPTOMATÓW 

Receptomaty stały się istotnym zagrożeniem jeżeli chodzi o bezpieczeństwo farmakoterapii bólu. Sama teleporada i wykorzystywanie udogodnień informatycznych oczywiście są bardzo korzystne z punktu widzenia samego pacjenta, jak i systemu opieki zdrowotnej, jednak pod pewnymi warunkami.

Według wielu przekazów internetowych  receptomat to nowoczesne urządzenie, które znacznie ułatwia życie pacjentom i farmaceutom. Dzięki niemu możemy szybko i łatwo otrzymać leki na receptę, a także dowiedzieć się, czy e-recepta jest obsługiwana. Nic bardziej błędnego, recepta uzyskana jak wskazuje praktyka jest wcale nierzadko początkiem problemu zdrowotnego pacjenta, a nierzadko powikłań o istotnym znaczeniu klinicznym.

Receptomaty oferują wystawienie recepty w czasie od 3 do 30 minut, co w wielu przypadkach, szczególnie gdy mówimy o pacjentach z wielochorobowością nie jest realne w aspekcie farmakoterapii skutecznej i bezpiecznej. Wystawienie recepty na jeden lek zajmuje około pięciu minut  w sytuacji, gdy lekarz dokonujący preskrypcji zna pacjenta. W celu wystawienia e-recepty musi dojść do zalogowania na portal umożliwiający wystawienie recepty, w kolejnych krokach wybrać lek, dawkę, postać farmaceutyczną, a także sprawdzić ubezpieczenie pacjenta oraz poziom refundacji w konkretnym przypadku Pacjenta dla którego wystawiana jest e-recepta. Dodatkowo trzeba wprowadzić wszystkie wymagane w procesie preskrypcji dane pacjenta i złożyć na recepcie podpis elektroniczny.

Gdzie jest zatem czas na decyzję o zastosowaniu farmakoterapii kontekstowej u pacjenta? W przypadku preskrypcji leków za pośrednictwem receptomatu w przeważającej ilości przypadków, jak wynika z naszych badań, nie wykorzystuje się praktycznego narzędzia jakim jest indeks adekwatności leków. Jest to jedno z narzędzi jakie powinno być wykorzystywane w praktyce.

 CZYNNIKI RYZYKA ZWIĄZANE Z PRESKRYPCJĄ LEKU ZA POŚREDNICTWEM RECEPTOMATU   

  1. Brak oceny pacjenta z bólem: prawidłowa ocena kliniczna pacjenta z bólem jest niezbędnym elementem optymalnej preskrypcji farmakoterapii bólu. Pobieżna ocena bez badania przedmiotowego jest istotnym czynnikiem ryzyka farmakoterapii nieprawidłowo dobranej i jatrogenizacyjnej
  2. Ograniczony zakres danych uzyskanych od pacjenta: pacjent może zawężać zakres podawanych informacji
  3. Wielochorobowość: brak uwzględnienia chorób współistniejących może być przyczyną nieprawidłowej preskrypcji farmakoterapii, w praktyce należy pamiętać o interakcjach lek-choroba
  4. Możliwość indukowania lub potencjalizowania polekowych działań niepożądanych:  przed decyzją lekarza o zastosowaniu określonego leku, lekarz powinien  każdorazowo wykluczyć istnienie przeciwwskazań i ograniczeń do stosowania leku
  5. Interakcje przepisywanego leku z innymi jednoczasowo stosowanymi przez pacjenta lekami: brak pełnej i wiarygodnej informacji o stosowanych przez pacjenta lekach i suplementach diety może prowadzić do powikłań w tym ciężkich, które są konsekwencją interakcji leków, coraz częściej problem ten dotyka interakcji przepisywanych przez receptomat kanabinoidów. Interakcje mogą dotyczyć również sumowania działań niepożądanych jednoczasowo stosowanych leków
  6.  Nieprawidłowe wskazania: wybór leku powinien być indywidualizowany w odniesieniu do patomechanizmu powstawania bólu, jego natężenia oraz lokalizacji w odniesieniu do cech pacjenta

Autorzy opracowania: dr hab. n. med. i n. o. zdr. Jarosław  Woroń  Kierownik Zakładu Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego,  Kliniczny Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii nr 1 Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie oraz  dr n.med. Magdalena Kocot- Kępska, EDPM, Prezes Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, Zakład Badania i Leczenia Bólu Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie