Strategia kontroli bólu –zapobieganie, uśmierzanie i leczenie.

Leczenie bólu przewlekłego powinno przebiegać wielokierunkowo. Do dyspozycji mamy metody farmakologiczne, leczenie fizykalne i rehabilitację, neuromodulację, metody psychologiczne, a w wybranych przypadkach także techniki inwazyjne.

Niezmiernie ważne jest zapewnienie pacjentowi troskliwej i wszechstronnej opieki oraz każdorazowe wyjaśnienie i uzyskanie akceptacji wybranej metody leczenia.

Farmakoterapia

Farmakoterapia zawsze powinna być dobierana indywidualnie. To, co pomaga jednej osobie, innej nie musi pomóc, a wręcz może zaszkodzić. Wybór leku musi być dokonywany w oparciu o właściwe rozpoznanie, a także stosowane dotychczas leczenie przeciwbólowe. Należy przy tym uwzględnić ewentualne objawy niepożądane, które pojawiały się w trakcie poprzednich zastosowań danego preparatu lub leków z danej grupy. Ważną rolę odgrywa także uwzględnienie możliwości interakcji proponowanych leków z pozostałymi preparatami, zażywanymi przez chorego z powodu innych chorób. Często, aby uzyskać skuteczną kontrolę bólu stosuje się kombinację leków o różnych mechanizmach działania. Są one dostępne również w postaci gotowych preparatów zawierających połączenie 2 lub więcej składników.

Leczenie fizykalne i rehabilitacja

Fizykoterapia jest metodą wspomagającą stosowaną w terapii bólu. Najpopularniejsze metody leczenia fizykalnego to: termoterapia (ciepło), krioterapia (zimno), laseroterapia, elektroterapia, techniki manualne, wyciąg leczniczy, kinezyterapia. Metody te – zastosowane w odpowiedni sposób – mogą u niektórych pacjentów poprawić jakość życia i sprawność ruchową.

Neuromodulacja

Zabiegi neuromodulacyjne mają na celu pobudzenie systemów przeciwbólowych. Obecnie stosowanych jest kilka metod neuromodulacji: przezskórna elektrostymulacja nerwów (TENS), stymulacja nerwów obwodowych, akupunktura i wibracja. Neuromodulacja należy do metod wspomagających leczenie bólu i poprzez uaktywnienie mechanizmów hamujących odczuwanie bólu może zmniejszyć dolegliwości bólowe i poprawić jakość życia pacjenta
z bólem przewlekłym.

Psychologiczne metody terapii

Czynniki psychologiczne mają duży wpływ na odczuwanie bólu, a także skuteczność jego leczenia. Dlatego też każdy chory z przewlekłym bólem powinien mieć możliwość skorzystania z profesjonalnej pomocy psychologicznej, dzięki której można wpływać na emocjonalny aspekt doznań bólowych. Spośród metod psychologicznych, które mogą być skuteczne jako techniki wspomagające w leczeniu bólu przewlekłego, najczęściej wykorzystywane są: terapia poznawcza, terapia behawioralna, techniki relaksacyjne oraz hipnoterapia.

Metody inwazyjne

Inwazyjne metody leczenia bólu powinny być zlecane i wykonywane wyłącznie przez doświadczonych specjalistów w ściśle określonych przypadkach. Istnieje wiele takich sposobów: od blokad poszczególnych nerwów, poprzez dokanałowe podawanie leków (np. znieczulenie zewnątrzoponowe podczas porodu), aż po zabiegi neurodestrukcyjne (termolezja, neuroliza) i neurochirurgiczne. Współczesna medycyna oferuje coraz więcej sposobów leczenia bólu. Dzięki temu może przynosić ulgę osobom cierpiącym z powodu różnego rodzaju dolegliwości.